Over de fietselfstedentocht

Al meer dan 100 jaar een sportieve traditie

In 2024 is het al 112 jaar dat sportievelingen op pinkstermaandag de Fietselfstedentocht fietsen. De route van deze 235 kilometer lange toertocht langs de Friese elf steden, start en finisht traditiegetrouw in Bolsward. Met name in de beginjaren is er niet elk jaar een tocht georganiseerd. Dit betekent dat we in 2024 toe zijn aan de 87ste editie.

Deelnemers  
Aan de tocht doen diverse categorieën fietsers mee. Snelle ‘wedstrijd’-rijders, sportieve rijders en echte toerfietsers.
Ook de fietsen van de deelnemers verschillen. Zo zien we tijdens de tocht veel racefietsen maar ook ‘gewone’ fietsen, transportfietsen, tandems en ligfietsen.

Sommige deelnemers maken ook van hun outfit een ware ‘sport’ en fietsen op een 'gewone' fiets de tocht in de meest kleurrijke en soms hilarische kostuums.

Samen door land en stad: een uniek beeld!

15.000 fietsers die achter elkaar door het Friese landschap fietsen, elk op eigen snelheid. Dat zorgt voor een indrukwekkend beeld maar vraagt ook de nodige discipline van de deelnemers. Deelnemers moeten elkaar de ruimte geven en rekening houden met de lagere snelheid van anderen.
 

Niet alleen op maar ook zeker langs de route, is het één groot feest! In bijna ieder dorp en iedere stad is wel iets te beleven op deze dag. Van muziek tot aanmoedigingsspandoeken en extra eten of drinken, ook het publiek is inmiddels niet meer weg te denken bij dit gigantische evenement.

Fietselfstedentocht steeds populairder

Inmiddels is de tocht zo populair dat er meer aanmeldingen zijn dan de 15.000 beschikbare startkaarten. Daarom wordt er geloot na de vrije inschrijving voor de tocht.

Als je als deelnemer bent ingeloot voor de tocht, krijg je een startkaart met een groepsnummer.

Deelnemers starten in 23 verschillende groepen, 's morgens tussen 05.00 en 08.00 uur in het centrum van Bolsward. Iedere 8 minuten start er een groep met ongeveer 650 deelnemers. Om de tocht te volbrengen moeten de deelnemers 15 stempels bij verschillende posten halen en uiterlijk om 24.00 uur bij de laatste finishcontrole in Bolsward zijn.

Medaille

Het behalen van de Fietselfstedentocht is een hele prestatie. Deelnemers die de tocht uitfietsen, krijgen daarom een unieke herinneringsmedaille.Deelnemers die de tocht 10, 20, 30, 40, 50 en zelfs 60 keer achter elkaar uitfietsen krijgen een ‘speciale herinnering’. Hier vind je een lijst van deelnemers die de tocht 50 of 60 keer en vaker hebben gefietst.

In 2019 zijn we begonnen met een nieuwe serie van 11  medailles over beeldbepalende gebouwen/monumenten in de betreffende stad. We volgende hiervoor de route. Op de medaille van 2024 staat Leeuwarden centraal.

Geschiedenis van de Fietselfstedentocht

De eerste Fietselfstedentocht is in 1912 georganiseerd. Vanaf 1947 kunnen deelnemers de tocht ieder jaar fietsen. In het jaar 2001 laste de organisatie de fietstocht af om verspreiding van mond- en klauwzeer te voorkomen en in 2020 vanwege de Coronacrisis. Als alternatief voor de tocht in 2021 kon er worden gefietst met een speciaal ontwikkelde app.

In de dertiger jaren en van 1947 tot 1958 werd de Fietselfstedentocht als wedstrijd georganiseerd. Er waren toen twee verschillende tochten, een wedstrijd voor wielrenners op racefietsen en een wedstrijd voor renners op gewone fietsen, een zogenaamde vaardigheidsrit. Het wedstrijdelement zorgde ervoor dat er redelijk hoge kosten aan de organisatie verbonden waarden. Reden voor het toenmalige bestuur om met de wedstrijden te stoppen en alleen nog maar een toerfietstocht te organiseren.

De belangstelling voor de tocht was in de beginjaren lang niet zo groot als dat deze nu is. Tot 1965 fietsten jaarlijks ongeveer 300 deelnemers de tocht. Pas in 1966 begon een periode van groei en in 1972 schreven maar liefst 1.568 deelnemers zich in voor de Fietselfstedentocht. Het aantal deelnemers nam daarna alleen nog maar toe en in 1978 schreven zich meer dan 10.000 fietsers in.

Vanaf 1979 kent de tocht een maximum aantal deelnemers omdat de belangstelling voor de tocht te groot werd. Vanaf toen konden maximaal 12.000 fietsers meedoen met de tocht en moest de organisatie daarnaast nog steeds een paar duizend fietsers teleurstellen.

De jaren hierna ontvangt de organisatie ongeveer 16.000 aanmeldingen. Door de hulp van vele vrijwilligers en verschillende organisaties zoals het Rode Kruis en medewerkers van de politie, krijgt de organisatie in 1987 toestemming om te starten met 15.000 deelnemers. Dat maximum geldt nu nog steeds.

Wij doen het niet alleen!

De organisatie van de Fietselfstedentocht vraagt een enorme inzet van alle betrokkenen. Het bestuur van de Fietselfstedentocht krijgt voor, tijdens en na afloop van het evenement hulp van onder andere honderden vrijwilligers, de politie, Rode Kruis, EHBO, NGS-sportmasseurs, fietsenmakers, wegbeheerders en andere bij de organisatie betrokken personen.

                       
Politie                                                                                     Medewerker als verkeersregelaar                                               NRK maakt het verbindingscentrum

100 jarig bestaan Fietselfstedentocht

In het pinksterweekend van 25 t/m 28 mei 2012 bestond de Fietselfstedentocht 100 jaar en organiseerde het bestuur de tocht voor de 80^e keer. Tijdens de jubileumbijeenkomst in het feestweekend reikte de commissaris van de Koningin in Fryslân de Koninklijke Erepenning uit aan stichting de Friese Elfsteden Rijwieltocht.

Fietselfstedentocht 2023

De eerstvolgende Fietselfstedentocht is op pinkstermaandag 20 mei 2024.